22. Komory rozdziału
Po oczyszczeniu mechanicznym ścieki trafiają do komory rozdziału przed reaktorami biologicznymi. Tutaj ścieki mieszają się z osadem czynnym tłoczonym z przepompowni recyrkulacyjnej.
Z komory rozdziału po osadnikach wstępnych ścieki płyną do wielofunkcyjnych reaktorów biologicznych, gdzie zachodzi proces biologicznego usuwania związków węgla, azotu i fosforu.
Cały wielofunkcyjny reaktor biologiczny składa się z trzech komór:
- komory beztlenowej (defosfatacyjnej) – następuje tutaj uwolnienie fosforu z komórek osadu, który w komorze nitryfikacji zostaje wbudowany w komórki osadu w zwiększonej ilości z powodu wystąpienia szoku beztlenowego,
- komory niedotlenionej (denitryfikacyjnej),
- komory tlenowej (nitryfikacyjnej).
W wyniku recyrkulacji wewnętrznej pomiędzy komorami nitryfikacyjną a denitryfikacyjną recyrkulowane są azotany, które w komorze niedotlenionej ulegają procesowi redukcji do azotu gazowego.
Aby procesy przebiegały prawidłowo w pierwszej komorze nie może znajdować się tlen rozpuszczony, a w komorze drugiej jego ilość nie powinna przekraczać 0,5gO2/m3.
Zawartość komory pierwszej i drugiej jest mieszana.
Komora tlenowa napowietrzana jest za pomocą dyfuzorów drobno pęcherzykowych, a powietrze dostarczane jest z budynku dmuchaw na poszczególne ciągi technologiczne; powietrze zapewnia natlenienie i mieszanie ich zawartości.
Dodatkowo wbudowane ścianki w komorze beztlenowej i tlenowej wydłużają przepływ ścieków w komorach.
Okresowo w pierwszej sekcji komory napowietrzania wyłączane jest napowietrzanie a uruchamiane są mieszadła FLYGT. Ma to na celu zwiększenie kubatury komory osadu czynnego, przeznaczonej do prowadzenia procesu denitryfikacji /i docelowo obniżenie stężenia azotu azotanowego i ogólnego na wypływie z oczyszczalni/.
O czasie zmiany funkcji technologicznej tej komory każdorazowo decyzję podejmuje główny technolog, na podstawie analizy wyników laboratoryjnych i sprawności podprocesów biologicznego usuwania biogenów. Zapis z powyższych zmian dokonywany jest w książce dyspozytorskiej /do wiadomości wszystkich dyspozytorów/.
Odpływ ścieków z wielofunkcyjnego reaktora biologicznego odbywa się poprzez przelew pilasty i dalej przez komorę zbiorczą oraz komorę rozdziału ścieki płyną do osadników wtórnych. W osadnikach następuje rozdział poprzez zjawisko sedymentacji osadów i ścieków oczyszczonych. Ścieki oczyszczone, przez koryto z przelewami trójkątnymi odpływają kolektorem do przepompowni i tłoczone są na pola irygacyjne lub tez po ominięciu przepompowni odprowadzane są rowem melioracyjnym do rzeki Gwdy.
Osad, który w osadnikach wtórnych został oddzielony od ścieków i opadł na ich dno zostaje zagarnięty do leja osadowego i odprowadzony rurociągiem do przepompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego. Przepompownia tłoczy osad na początek układu technologicznego. Codzienny przyrost osadu, czyli jego nadmiar poprzez przepompownię tłoczy się do zagęszczaczy grawitacyjnych i dalej do Stacji zagęszczania osadów.
W zagęszczaczach następuje grawitacyjne zmniejszenie uwodnienia osadu. Woda osadowa wraca na oczyszczalnię poprzez zbiornik wyrównawczy cieczy nadosadowej i przepompownię operacyjną.
W stacji zagęszczania osadu nadmiernego następuje mechaniczne zagęszczenie osadu nadmiernego w wirówce.
Osad zagęszczony odprowadzany jest do otwartych wydzielonych komór fermentacyjnych / w sytuacjach awaryjnych do komory czerpalnej przepompowni osadu zagęszczonego i przepompowywany pompami Homa również do WKF-ów/. Komory fermentacyjne służą one do przeróbki osadów na drodze beztlenowego rozkładu substancji organicznych, któremu towarzyszy wydzielenie gazu fermentacyjnego i wody. Wody nadosadowe z WKFo odprowadzane są poprzez zbiornik wyrównawczy wód nadosadowych do przepompowni operacyjnej przy WKFo i stąd tłoczone są na początek układu oczyszczania do komory wytłumienia w budynku krat.
W zbiorniku wyrównawczym, do którego trafiają wody nadosadowe z WKFo i zagęszczaczy grawitacyjnych następuje ich wymieszanie i natlenianie.
Osad zagęszczony z WKFo odprowadzany jest grawitacyjnie do budynku odwadniania osadu, gdzie następuje jego odwodnienie w wirówce dekantacyjnej oraz higienizacja poprzez dodanie do odwodnionego osadu wapna.
Osad po higienizacji transportowany jest taborem kołowym na składowisko osadu znajdującego się poza terenem oczyszczalni. Na terenie oczyszczalni znajduje się zlewnia ścieków dowożonych. Ścieki dowożone tłoczone są przez przepompownię przy WKFo na początek układu technologicznego.
Zapewnienie w ściekach oczyszczonych wymaganych stężeń zanieczyszczeń zmusza do zastosowania wysokoefektywnych procesów usuwania azotu. Jednym z tych procesów jest denitryfikacja osadu recyrkulowanego zwana predenitryfikacją. Ścieki surowe dostarczane są pompowo z komory ścieków surowych znajdującej się pomiędzy osadnikami wstępnymi a komorą rozdziału przed reaktorami biologicznymi.
Osad recyrkulowany dostarczany jest do komory z pompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego. Osad jest mieszany i dalej grawitacyjnie odpływa poprzez przelew płaski do komory rozdziału przed reaktorami.
Zwiększona obecność LKT w ściekach ma stabilizować i wspomagać biologiczne procesy usuwania związków biogennych. Z wytworzeniem lotnych kwasów tłuszczowych (LKT) związane są następujące obiekty: fermenter, zagęszczacz osadu wstępnego, pompownia osadów, biofiltr.
Kwasy LKT uwalniające się w czasie hydrolizy osadu wstępnego w fermenterze są wydzielane w zagęszczaczu w strumieniu cieczy nadosadowej i wprowadzane za pośrednictwem pompowni osadu do ścieków w części biologicznej oczyszczalni ścieków (komory denitryfikacji, komora rozdziału przed reaktorami biologicznymi).
Okresowo może zdarzać się, że dostarczane lotne kwasy tłuszczowe (LKT) i predenitryfikacja osadu recyrkulowanego nie wystarczą aby otrzymać wymagane stężenie azotu ogólnego w ściekach oczyszczonych. W tym przypadku konieczne będzie dozowanie kwasu octowego, aby dostarczyć odpowiednią ilość węgla niezbędnego do procesu denitryfikacji. Po stwierdzeniu przekroczenia stężenia azotu ogólnego w ściekach oczyszczonych zostanie uruchomiona stacja dozowania kwasu octowego.